بررسی فقهی حقوقی قصاص درفرض مجنون و سفیه بودن جانی و مجنی علیه

thesis
abstract

مسئولیت کیفری عبارتست از متحمل گردیدن انسان، نتایج و عواقب جرمی را که خود، از روی علم و اختیار مرتکب گردیده و نتایج آن را درک می کرده است. هر انسانی که حائز شرایط عامه تکلیف، یعنی بلوغ، عقل، قصد جنایی و اختیار باشد و مرتکب جرمی گردد، مسئول بوده و مجازات می شود. مسأله ای که حئز اهمیت است این است که آیا اگر مجنون وسفیه که هر دو به عنوان بیمار روانی شناخنه می شوند اگر مرتکب جرمی شوند و جناتی وارد آورند آیا آنان نیز مسئول اعمال خود بوده و مجازات می گردند؟یا برعکس اگر عاقلی موجب جرح و قتل مجنون وسفیه شود چطور؟ جنون از جمله عواملی است که برقوای عاقله و ناطقه فرد اثر می گذارد و موجب پیدایش اختلال در دستگاه عقلی و روانی وی می شود. چنین شخصی قدرت تشخیص و آگاهی، خواست و اراده در حد متعارف را ندارد و معمولاً اعمال خود را بدون آگاهی و اراده انجام می دهد. ولی سفاهت تنها بر عقل معاش شخص سفیه اثر می گذارد و موجب محجوریت وی در امور مالی می-شود ولی تأثیری بر اراده و آگاهی وی نمی گذارد. بنابراین سفاهت مانع مسئولیت کیفری نیست و شخص سفیه نسبت به آثار جزائی اعمال خود مسوول است. موضوع مسئولیت مجانین و سفهاء با توجه به حمایت قانون از ایشان از مباحث مهم حقوق مدنی و کیفری است. مسئولیت مجانین از دیدگاه جزائی به واسطه ی فقدان عنصر معنوی تحقق پذیر نمی باشد. مهمترین مستند ارتفاع مسوولیت کیفری از مجنون قاعده" لا قود لمن لا یقاد منه" می باشد. قاعده مذکور منصوص است و در روایت ابی بصیر به همین عبارت از امام(ع) نقل شده است و مفاد آن سقوط قصاص در مواردی است که مجنی علیه نابالغ و یا مجنون باشد. و در حقوق ایران نیز این قاعده را به قصاص عضو نیز تسرّی داده اند.

similar resources

تحلیل فقهی - حقوقی عفو جانی توسط مجنی علیه از مرگ

چکیده در عفو جانی توسط مجنی‌علیه قبل از مرگ، به قربانیِ جنایت عمدی اجازه داده‌شده در برهه‌ی زمانیِ ایراد جنایت تا مرگ- به‌خصوص آنگاه‌که خود را در شُرف موت می‏بیند- جانی را از قصاص عضو و نفس عفو کرده یا حتی مصالحه نماید. صحت این اقدام نسبت به‌حقوق ناشی از جراحاتی که در زمان عفو یا مصالحه محقّق و مسلّم است مورد تأیید فقها و حقوقدانان است، لکن در خصوص آثار پس از عفو جانی، مناقشات و دیدگاه‌های مختلفی مط...

full text

تحلیل فقهی - حقوقی عفو جانی توسط مجنی علیه از مرگ

چکیده در عفو جانی توسط مجنی علیه قبل از مرگ، به قربانیِ جنایت عمدی اجازه داده شده در برهه ی زمانیِ ایراد جنایت تا مرگ- به خصوص آنگاه که خود را در شُرف موت می‏بیند- جانی را از قصاص عضو و نفس عفو کرده یا حتی مصالحه نماید. صحت این اقدام نسبت به حقوق ناشی از جراحاتی که در زمان عفو یا مصالحه محقّق و مسلّم است مورد تأیید فقها و حقوقدانان است، لکن در خصوص آثار پس از عفو جانی، مناقشات و دیدگاه های مختلفی مط...

full text

بررسی فقهی حقوقی مال بودن داده‌های رایانه‌ای

بحث از مالیت داشتن داده‌های رایانه‌ای در علوم مختلفی چون فقه، حقوق، اقتصاد و حتی علوم مهندسی رایانه بسیار اهمیت دارد. اثبات مالیت این داده‌ها شاید در علوم مذکور دارای آثار و احکام مدنی و کیفری باشد. ماهیت این داده‌ها و مالیت آنها به تبیین اساسی نیاز دارد. در این پژوهش ابتدا داده‌های رایانه‌ای را تعریف و سپس آن را با مبانی مختلف مال بودن اشیا، مانند مبنای ارزش اقتصادی، مبنای عرف و عقلا، مبنای بر...

full text

بررسی فقهی و حقوقی ماهیت شرط عندالاستطاعه بودن مهریه

شرط عندالاستطاعه بودن مهریه همانند سایر شروط ضمن عقد، باید شرایط صحت را دارا باشد، این شرط تنها تأکید بر قاعده ی منع رجوع طلبکار به مدیون معسر، که نتیجه ی آن حال بودن مهریه می باشد، نیست، زیرا اصل در قیود احترازی بودن آن هاست و به علتی خاص، ذکر می‌شوند، تأکیدی نبودن این شرط با بررسی در کلام فقها نیز مشهود تر است، مسلّماً هدف سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از الزامی کردن درج شرط عندالاستطاعه در کنا...

full text

تأثیر پیوند اعضا بر سقوط حق قصاص

قصاص عضو، حقی است که به نظر اجماعی فقهای مذاهب اسلامی با وجود شرایطی قابل استیفاء است، ولی آن‌چه محل اختلاف گردیده است تأثیر پیوند عضو بر سقوط قصاص است، خواه عضو پیوندی، عضو مورد جنایت باشد؛ خواه عضو قصاص شده. منشاء و علت اصلی  این اختلاف، تفسیر و برداشت متفاوت از روایتی است که در این رابطه وجود دارد. برخی آن را درباره مجنی علیه و برخی دیگر آن را مخصوص جانی می‌دانند در این مقاله اقوال فقها و مب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان - پژوهشکده فقه و حقوق

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023